Aften

Één op de vijf Nederlanders heeft wel eens last van aften. Bijna iedereen heeft ze ooit wel eens gehad. De precieze oorzaak van aften is niet bekend, maar een slecht werkend immuunsysteem speelt zeker een grote rol bij het ontstaan ervan. Ze zijn in ieder geval niet het gevolg van één oorzaak.

Diverse factoren kunnen een rol spelen bij het ontstaan van aften. Één van de oorzaken kan een besmetting met een bepaald virus of bacterie zijn, maar dat is echt nooit bewezen. Daarnaast kunnen erfelijke factoren maar ook emotionele stress een mogelijk rol spelen. Vooral stress wordt gezien als zeer belangrijke veroorzaker van aften.

Een andere oorzaak zou een beschadigd mondslijmvlies, zoals een klein wondje in de mond, kunnen zijn. Op die plek zouden dan aften kunnen ontstaan. Zo’n beschadiging of klein wondje kan bijvoorbeeld ontstaan door te hard poetsen, per ongeluk op de binnenkant van je wang of lip bijten of het eten van hard of scherp voedsel. Daarnaast zijn er nog veel meer uitlokkende factoren.

Uitlokkende factoren voor aften

Alhoewel aften niet het gevolg zijn van één bepaalde oorzaak, zijn er wel verschillende factoren zie aften kunnen uitlokken, vooral bij mensen die daar op de een of andere manier aanleg voor hebben. Deze uitlokkende factoren zijn onder andere:

Beschadiging

Zoals gezegd kan een beschadiging van het slijmvlies in de mond de oorzaak zijn van aften. Zo’n beschadiging kan bijvoorbeeld worden veroorzaakt door (te hard) tanden poetsen, flossen, kauwen op kauwgum, hard of scherp voedsel, op je lip, tong of wang bijten, een slecht sluitend (kunst-)gebit, injecties of tandheelkundige behandelingen.

Emotionele stress

Over het algemeen wordt vooral emotionele stress als meest belangrijke provocerende factor beschouwd.

Hormonale factoren

Volgens sommige onderzoekers kunnen aften tijdens een bepaalde periode van de menstruatie cyclus gemakkelijker optreden. Een eenduidige relatie tussen aften en de menstruatie cyclus is echter nooit bewezen. Door gebruik van de pil of tijdens de zwangerschap zouden aften in bepaalde gevallen kunnen verdwijnen.

Bacteriën en virussen

In de loop der jaren zijn al vele bacteriën en virussen aangewezen als mogelijke veroorzaker van aften. Maar ook dit blijft giswerk, want het is nog nooit iemand gelukt om dat ook daadwerkelijk te bewijzen.

Erfelijke factoren

Erfelijke factoren schijnen ook een belangrijke rol te spelen bij of je wel of geen last van aften zult krijgen. Bij patiënten met aften blijkt het in de familie veel vaker voor te komen.

Overgevoeligheid voor voedsel

Sommige mensen denken dat ze aften krijgen na het eten van een bepaald soort voedsel. Hierdoor zijn in de loop der jaren al menig voedingsmiddel, conserveermiddel en kleurstof aangewezen als mogelijke veroorzaker van aften. Ook dit is echter nooit wetenschappelijk bewezen, maar in enkele gevallen zou een reactie op voeding of voedingssupplement daarin wel een rol kunnen spelen.

Geneesmiddelen

Bepaalde medicijnen, zoals bijvoorbeeld cytostatica, onderdrukken het immuunsysteem. Van deze medicijnen is het bekend dat ze op zweren kunnen veroorzaken die op aften lijken. Ook medicijnen als nicorandil (angina van het hart), bepaalde pijnstillers en bètablokkers (medicijnen tegen hoge bloeddruk en voor het hart) kunnen deze veroorzaken of in ieder geval bevorderen.

Grote aften door ziekte

Bepaalde onderliggende ziekten kunnen grote aften veroorzaken. Dit zijn ziekten als Behçet, bloedziekten door gebrek aan ijzer, vitamine B12 en B6 of foliumzuur en darmziekten zoals coeliakie (overgevoeligheid voor gluten), de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa. Daarnaast kunnen mensen met HIV of AIDS last krijgen van op aften lijkende zweren in de mond.

Kans op aften

Uit bovenstaande blijkt, dat daar waar het immuunsysteem, om welke reden dan ook,

minder goed functioneert, is de kans op aften groter.